Eerste indrukken van de stad

Het tijdsverschil maakt dat we ruimschoots voor de vogels wakker zijn. We hebben vandaag niet veel echte plannen, maar willen gewoon tot ons door laten dringen waar we zijn en wat we herkennen. We maken contact met pa via de skype, en vertellen wat we beleefd hebben gisteren. Hij is enthousiast over deze communicatie en wij vinden het bijzonder dat we alle vragen kunnen stellen die bij ons opkomen. Over zijn werktijden bijvoorbeeld. Men begon in die tijd als ambtenaar om 7 uur 's ochtends, tot 14.00 uur. Dan regende het vaak, een ambtenarenregentje noemt pa het. Daarna warm eten en rusten. Als kind moest ik 's middags ook altijd rusten, maar wilde veel liever met mijn vriendinnen spelen. Zodra ik dus aan het gesnurk aan de andere kant van de dunne wand hoorde dat de kust veilig was, ontsnapte ik via het raam en de daaronder gebouwde volière.
De dag begint nu ook met een fikse regenbui. Misschien kunnen de ambtenaren hier ook wat mee: later van huis weggaan ofzo. Voor ons is het ook een reden om even rustig te wachten met de activiteiten.
Albert Helman schrijft in zijn voorwoord:
" na een afwezigheid van meer dan twintig jaar eindelijk in mijn geboorteland teruggekeerd, bezocht ik daar ook de oude, half vervallen onderneming die mij eens tot model gediend had voor een jeugdwerk getiteld De Stille Plantage. "
Grappig is dat: hij keerde in hetzelfde jaar terug dat onze ouders hier aankwamen, zijn vrouw zat zelfs op dezelfde boot. Later werd hij minister van verkeer en waterstaat, dus eigenlijk pa zijn opperbaas. Daarnaast duikt hij in de geschiedenis om inspiratie op te doen voor zijn vele boeken en gedichten, iets wat in de verte een beetje lijkt op wat wij hier nu aan het doen zijn. Alleen ben ik bang dat de kans dat we zulk prachtig materiaal vinden als hij voor zijn boek gebruikte (een bundel vergeelde papieren met een Frans manuscript dat de geheime dagboeken bleek te bevatten van een vrouw die halverwege de 17 e eeuw naar Suriname kwam) erg klein is. Er is wel een splinternieuw gebouw waarin het Nationaal archief is gehuisvest. Alle historisch belangrijke stukken zijn daar zeer overzichtelijk opgeslagen; Nederland heeft de meeste teruggestuurd en heeft geholpen om ze te conserveren.
We gaan de pakken koffie en andere goederen maar eens wegbrengen naar de man wiens vader zo verlegen was met de omvang en gewicht van de presentjes. Omdat de fietsen nog niet in orde zijn, beginnen we maar te lopen. Een buurvrouw hoort waar we heen willen, en vindt ons dom om zo ver te gaan. "Paramaribo is geen dorp!" zegt ze. Inderdaad is het wel een eind, met het razende verkeer langs ons. De tropische traagheid gaat niet op voor chauffeurs van glimmende auto's. De plastic tasjes snijden in de handen en we worden klammig van het zweet.
Maar dan zijn we bij het academisch ziekenhuis, waar we prettig ontvangen worden door Arjen. Hij is als fysicus degene die de afdeling radiologie heeft doen draaien. Suriname heeft qua bevolkingsaantal en incidentie van kanker ongeveer de aantallen van een stad als Den Haag, maar er was geen radiologie in het land. Voor bestralingen moest men naar Colombia of Cuba, waar men commerciële prijzen voor de behandelingen vraagt. Bovendien moesten de patiënten zelf het verblijf betalen. Nu draait sinds anderhalf jaar de palliatieve bestraling afdeling en vanaf februari a.s ook de curatieve. Het verschil daartussen zit hem vooral in het aantal bestralingen en de intensiteit. In het begin had de afdeling vaak te kampen met problemen, bijvoorbeeld uitval van een apparaat. Als zo iets gebeurt midden in een curatieve bestralingen serie, is het slecht voor de patiënt. Een onderbreking is dan soms slechter dan helemaal geen behandeling. Nu loopt het allemaal goed, en kan begonnen worden met de langduriger behandelingen. Opmerkelijk vonden wij, dat het stuk preventie niet goed van de grond is gekomen. Er is vorig jaar een actie geweest om mensen met verhoogd risico op longkanker een gratis scan aan te bieden. Er was gerekend op 1000 belangstellenden, na alle publieke belangstelling op TV en radio, maar bij het verstrijken van de periode waarin de actie viel hadden zich slechts 70 mensen gemeld. Het is hier helemaal niet zo gebruikelijk om je bezig te houden met iets dat (mogelijk) in de toekomst ligt.
In de gebouwen naast de radiologie afdeling wordt les gegeven aan jonge mensen met witte jassen aan. De klassen zijn open en de frisse wind kan er doorheen waaien. Wat heerlijk om te leren zonder opgesloten te zijn in stalen en betonnen dozen met enkel kunstlicht.
We bellen Ben op, de beheerder van onze logeerplek, dat we laat zullen zijn voor het in ontvangst nemen van de fietsen. Gelukkig biedt hij meteen aan om ons met de auto op te halen. We kunnen daarop meteen met hem samen naar een geldautomaat, dat voelt veiliger. Hij trakteert ons op een stuk bojo! De fietsen zijn klaar, en we hebben nu vrijheid om verder de stad in te trekken.
Na een korte middagrust gaan we op pad. Het verkeer en de staat van de wegen is niet fiets-vriendelijk, dus we rijden achter elkaar. Luud zit zo intens op te nemen wat ze ziet, dat ik, achter haar rijdend, mijn hart vasthoud. Ze vergeet soms te trappen en kijkt links en rechts naar alle herkenningspunten. Ik voel me als jonger zusje een beetje moederlijk als ik haar af en toe aanspoor om nu toch echt door te rijden nu het stoplicht nog op groen staan. We vinden gemakkelijk de F.Stahelinschool aan de Gravenstraat (die nu de Henk Arronstraat heet). Het schoolgebouw is nu van beton, maar de kerk op het terrein is prachtig in de verf. Wat een mooi gebouw, eigenlijk. Luud herinnert zich dat we, wanneer de GGD de jaarlijkse controle deed, in een rijtje in de kerk moesten wachten. Je moest je tot aan je onderbroek uitkleden, wat ze heel gek vond in een kerk. Het achterhek van het schoolterrein riep de herinnering op van een keer dat ze moest wachten op een van onze ouders die haar op zou halen. Terwijl ze wachtte keek ze door het raam van een kleuterschool en zag dat daar een kind een pak slaag kreeg. Dat maakte diepe indruk op haar. Mijn herinnering van het grote bioscoopgebouw naast de school was, dat we daar met z'n allen naar de "sound of Music" zijn geweest.
Na dit tochtje gaat een djogo Parbobier er wel in. Luud is bang dat het naar haar hoofd zal stijgen en haalt gauw een paar satehtjes en baccabana erbij. We genieten van de echte smaken, terwijl we op de rode plastic stoeltjes aan de waterkant zitten. De rivier lijkt in onze ogen smal. Er varen weinig bootjes heen en weer naar meerzorg. De Jules Wijdenboschbrug heeft hun doel vervangen. We zien een klein stukje van de Goslar, de boot die in de tweede wereldoorlog hier tot zinken is gebracht. Staat het water hoog of is 'ie nog verder vergaan? Het schijnt dat er weer een plan bestaat om hem op te ruimen. Al die jaren is dat niet gedaan omdat de ligging ervan de vaargeul bepaalt vanwege de stroming van de rivier. Hem weghalen betekent dat er veel vaker gebaggerd zal moeten worden om de diepte te houden die nodig is.
We fietsen verder "naar huis". Net van school af, maar wel met een stiekem biertje achter de kiezen. Dat zouden we vroeger niet gedurfd hebben. De overgang van de Cornelis Jongbawstraat naar de Anton Dragtenweg is niet meer duidelijk. De kenmerkende sluis zien we niet, en waar Luud denkt een glimp van het zwembad "de Dolfijn" te zien, is er een groot hotel. Het zwembad heeft hier geen toegangshek meer, en ligt een stuk terug. Een paar huizen hebben nog de kenmerkende grote palmen en veel groen in de tuin, maar de meeste andere percelen zijn krap bemeten en flink bebouwd. We rijden ons huis niet voorbij, maar vooral voor Luud is het een grote schrik dat het er zo anders uitziet. We zien iemand naar buiten komen en staan even later bij onze vroegere buurvrouw, mevr. Hedges in de kamer. Ze is op leeftijd maar ziet er nog precies zo uit als vroeger. Haar dochter, die in 1980 ons huis heeft gekocht van degene aan wie pa en ma het hadden verkocht, verwelkomt ons hartelijk. We mogen ons huis zien van binnen, maar er zijn weinig punten van herkenning. Het is nu het reclamebureau van haar dochter.
Zelf woont Mariette aan de overkant, tussen de weg en de rivier. Sinds een paar jaar is daar genoeg landaanwas voor 2 percelen achter elkaar. Een voor de dochter van wie het reclamebureau is, en een voor haarzelf. 4 generaties bij elkaar. De rivier is hier gul voor de mensen die willen bouwen.
Op de terugweg halen we wat spullen voor het avondeten, maar we zijn te moe voor honger en slapen op kinderbedtijd zonder gekookt te hebben.