Paramaribo, me lobi joe

Vroeger, toen we hier opgroeiden, was dit onze dagelijkse omgeving. We fietsten naar school en naar het zwembad en namen de straten, de huizen, de planten niet op zoals nu. Maar nu proberen we tot ieder detail te zien en te begrijpen. Waarom is er zo veel contrast tussen de mooi gerestaureerde huizen en de vervallen krotten? (omdat men hier meer buiten leeft en het huis onderhouden geld kost wat de meeste mensen niet hebben. Om maar een voorbeeld te noemen: een rectruut bij de politie verdient omgerekend 350 euro in de maand, terwijl levensmiddelen hier niet echt goedkoop zijn).
Hoe staat het met het onderwijs hier? Er zijn veel scholen, en tot en met universitair niveau kan je in de meeste vakken gewoon hier blijven omdat het mondiaal gezien niet slecht is. Kinderen hoeven niet meer naar Nederland of naar Amerika gestuurd te worden, zoals in onze tijd. Daar is bovendien voor de meeste gezinnen geen geld voor. Er lopen hier wel veel Nederlandse stagiaires rond, dus bijna omgedraaide wereld vergeleken met toen.
En de criminaliteit dan? Iedereen heeft nu een heleboel sloten en tralies voor zijn huis. Ja er zijn veel meer berovingen en men is daarbij niet zachtzinnig. De kans dat je het niet overleeft als je je geld niet wil afgeven is redelijk groot. In de tijd van de binnenlandse oorlog zijn er veel gruwelijke dingen gebeurd in het bosland. Veel boslandcreolen zijn toen naar de stad gevlucht. Een soort omgekeerde migratie vergeleken bij de tijd dat ze het bosland invluchtten om de wrede slavernij te ontvluchten. Ook nu hadden ze bij aankomst in de stad niets. Daarom sloegen ze aan het plunderen. Er waren genoeg wapens te vinden door de oorlog. Inmiddels zijn ze meer geacclimatiseerd en zie je het aantal gewelddadige overvallen afnemen. Als je bedenkt dat de politie hier ontzettend weinig middelen krijgt om de wet te handhaven, mag je wel respect hebben voor ze dat ze het nog zo goed doen. Ze hebben niet eens internet of meer dan 1 (!) ongevallenauto die de hele stad moet bedienen. Die is 24/7 op pad.
De Surinaamse omgangsnormen zijn nog ouderwets in onze ogen. Men spreekt een oudere altijd aan met twee woorden. "Dag mevrouw", en geen "Hallo". Een kind dat een "tjoeri" (een geluid dat je maakt door lucht tussen je voortanden en je tong naar binnen te halen) maakt naar zijn ouders krijgt een mep of een andere straf.. Een Surinamer groet als hij een ander tegenkomt en begint als het even kan een tori, een praatje. Dat je daardoor te laat op je bestemming aankomt is geen probleem, dat is 's lands wijs. Je ziet geen Surinamer voorbij gaan in het straatbeeld die strak voor zich uitkijkend in zijn eigen wereldje zit, of het moet een dronken zwerver zijn. De rest is gemakkelijk bereikbaar voor een vraag of een groet. En wat helemaal prettig is: er zijn veel minder mensen die bellend over straat gaan! Luud en ik worden vaak nagefloten als we langs een bouwplaats fietsen. We voelen ons weer single en jong!
We zijn deze dag in de ochtend een beetje lui. Gaan pas vrij laat naar de markt en de waterkant om daar te lunchen. Na vier uur komt Christa ons ophalen om over de van Wijdenbosch brug via Meerzorg naar Nieuw Amsterdam te gaan. Het is aan de overkant van de rivier nu ook helemaal bebouwd. Waar nog niet zo lang geleden alleen bos was, verrijzen nu resorts en woonwijken. Meer naar de zee toe ligt het land laag en daar stroomt het wel eens over. Kennelijk zijn de ingenieurs van deze tijd niet zo productief. Maar de rivier neemt hier vrij veel land weg. Een deel van de weg is gesloten, daar is de weg weg. Overal zijn drempels, want hier kwamen veel ongevallen voor omdat men te hard reed.
Nieuw Amsterdam, waar het openlucht museum is, is nog zoals we het ons herinneren. Veel historie. Heden ten dage doet de herinnering aan de mensen die hier heen gebracht zijn en gemarteld en later vermoord in Paramaribo (de decembermoorden van 1980) meer mensen huiveren dan de vroegere geschiedenis van de gevangenen die ongetwijfeld ook niet zachtzinnig werden behandeld. Het museum is eigenlijk al gesloten, maar we kunnen er rondkijken. Ik steel zelfs een rijpe guave uit een boom, zoals ik dat vroeger gedaan zou hebben in de tuinen van de buren. Christa heeft de genen van haar vader, die landmeter was. Ze kijkt langs een scheefgezakt gebouwtje en concludeert dat haar vader zo iets steen voor steen zou hebben afgebroken, uitgelijnd en opnieuw hebben opgebouwd.
Op de terugweg nemen we bij een fruitstalletje een paar sapotilles en een pompelmoes mee. Die sapotille worden ook wel chocolate tree genoemd, omdat het vruchtvlees een beetje doet denken aan chocoladepudding. Ze zijn nog niet rijp, dus we kunnen het nog niet proberen. Maar deze boom had ik graag in Nederland gekweekt, omdat een andere naam ook wel de "digna tree" is. Hopelijk zitten er bruikbare pitten in.