Zoutpansberg

Voor de zesde keer rijden we door Vaalberg, doen er onze boodschappen en dan gaan we op weg naar een ander gebied, Zoutpansberg, honderd kilometer noordelijk van Waterberg.

Van deze streek wordt gezegd dat het de toegangspoort naar de rest van Afrika is. Er stromen verschillende rivieren, die allemaal bijdragen aan het volume water van de Limpopo. De bergrug verloopt oost-west, anders dan alle andere gebergten in Zuidelijk Afrika. Geografen denken dat dit gebergte een apart continent was.
De streek is, vanwege de aanwezigheid van water, al duizenden jaren door mensen bewoond. Nu wonen er vooral Venda mensen, een stam die is samengesteld uit de oorspronkelijke Bantu's en Lemba's. Van de laatste wordt gezegd dat ze afstammelingen zijn van de "lost tribe of Israel", hetgeen door DNA lijkt te worden bevestigd omdat ze kenmerken hebben van oude Joodse stammen. Ze hebben hun eigen gebruiken en kunst, en zijn meer op zichzelf dan de Venda's.

We rijden er heen via de snelweg, waar ik regelmatig mijn hoofd af draai van de weg voor ons, vanwege de levensgevaarlijke inhaal praktijken op deze weg! Rond het middaguur stoppen we bij de zoutpan van Waterpoort. Het is de droge, warme kant van de bergrug, en hier is zout gevormd door het opdrogen van het water dat van de berg naar beneden kwam. We zien grote vlakke zoutvelden, waar in de verte mensen werken. In de prachtige groene tuin van het vakantie oord is helaas niemand te vinden, anders hadden we graag geluncht onder een van de majestueuze bomen.
In de streek komen erg veel soorten bomen voor: de Baobab als opvallende reuzen trekken de meeste aandacht. Ik kijk uit of ik vruchten zie hangen aan de kale takken, maar het is kennelijk niet het seizoen. Er bestaan veel mythes en legendes over de Baobab, één daarvan is dat als je water drinkt waarin de zaden van een Baobab hebben geweekt, je niet zal worden verorberd door een krokodil. Dat lijkt me wel wat, maar helaas: ik zal langs de rivieren moeten blijven oppassen.

Het plaatsje Louis Trichardt is onze bestemming voor vanavond. We willen overnachten in Camp Africa, van Dave en Jacqui van Graan, een stel dat een bedrijf heeft dat avontuurlijke reizen door Afrika begeleid. Daarvoor gaan we een grote houtplantage in, die de berg voor het grootste deel bedekt. Het is er groen, schaduwrijk en ik kijk mijn ogen uit naar de vegetatie van varens en mossen.
In het kamp worden we gastvrij onthaald en zetten we Joost onder een imposante boom bij een eigen beschilderd hutje met een douche en wc. "Die ontvangs is in die kroeg" staat er op een bordje, dus al gauw zitten we daar met een koud biertje te praten over reizen door Afrika. We horen dat kort vóór ons hier ook een Nederlander,Wiebe de Jong logeerde, die onderzoek deed naar de "muti" gebruiken van de Venda.
De Venda geloven erg in de macht van de voorvaderen, en hebben tot in de late zeventiger jaren offers gebracht aan de heilige witte krokodil die in het Fundudzi meer zou leven. Die offers waren jonge maagden. Door de invloed van de kerk zijn die ceremonies nu niet meer zo bloeddorstig, althans niet meer voor de menselijke offers. Maar omdat men het idee had dat de voorvaderen nu vast boos waren zonder de jongedames, begonnen er andere bloeddorstige rituelen. Er werden (en worden nog) moorden gepleegd op jonge mensen, waarbij delen van hun lichaam worden gebruikt voor de bereiding van gelukbrengende amuletten of brouwsels. Bijvoorbeeld de hand van iemand die goed is in hakken, wordt gebruikt als hulpmiddel om een slager een betere omzet te geven. In de jaren tachtig waren er zoveel moorden op schoolkinderen, dat de jeugd zich is gaan wreken door talloze "witchcraft doctors" uit te moorden. Ze werden levend verbrand in hun hutten. De muti moorden werden daarmee iets minder talrijk, maar zijn nooit verdwenen. Rond deze tijd van het jaar, augustus september, schijnt de maan de juiste stand te hebben voor allerlei gebruiken, zoals het besnijden van de jongens, en dat is vaak ook te merken aan het aantal moorden.
Ik ben erg benieuwd of de heer de Jong al iets gepubliceerd heeft over de dingen die hij hier heeft uitgevonden. Van achter mijn glaasje wijn zit ik te mijmeren dat het toch wel jammer is dat ik die Baobab zaden niet heb, maar gelukkig weet ik zeker dat ik niet aan de criteria voldoe die de witte krokodil zo graag op zijn menu heeft... En ik ben ook niet goed in hakken... Of zouden ze masserende handen ook voor iemand nodig hebben...