Het nationaal Archief

..."In 1959 kwam ik dus in vaste dienst. In 1960 gingen we 10 maanden - elk arbeidsjaar gaf recht op één maand verlof - naar Nederland. Daar werd Sanne geboren.
In die tijd liep, bekostigd door het tienjaren project vanuit Nederland, het project om een sluizencomplex te bouwen naar de Saramaccadoorsteek. Zoals je weet wordt het waterverkeer in Paramaribo aan de oostzijde beheerst door de Surinamerivier en aan de zuidelijke kant van de stad het Saramacca kanaal. Bij de afwatering van de stad zorgden vroeger sluizen en een aantal gegraven kanalen zoals de Sommelsdijksekreek, de Drambrandersgracht, de Steenbakkersgracht, de Knuffelsgracht en nog een paar andere.
Het Saramaccakanaal, dat loopt van Uitkijk naar Paramaribo en via de Saramaccadoorsteek afwatert in de Surinamerivier, zorgde ook voor scheepvaart. Er moest dus een sluizencomplex komen met een dubbele functie: spuisluis en scheepvaart. De plaats waar die moest komen was zo dicht als de grondlagen het toelieten bij de Surinamerivier. Het was een enorm project. Er moest grond aangekocht worden, heel veel graafwerk verricht en bijvoorbeeld 546 funderingspalen geheid worden. De totale kosten van het project bedroegen 2,3 miljoen gulden, het grootste project van het hele tienjarenplan.
Ik ontwierp een sluis met stalen segmentdeuren, in een vorm van een deel van een cylinder. Daardoor konden ze bij elke waterstand bewogen worden; de as was het draaipunt. In de Rijn in Nederland heb je ook van die sluizen. Op 29 januari 1960 werd de eerste paal in de grond geslagen. Later in de periode van de bouw waren we dus in Nederland, maar ik herinner me dat we, vlak voor de officiële opening over de droge bodem van de sluis liepen"....

Suriname heeft sinds een jaar een prachtig "Nationaal Archief". Dat is vandaag ons uitstapje. Als we later op de dag via skype aan één van de kinderen vertellen dat we het grootste deel van de dag met de neus in oude boeken en kranten hebben gezeten, verklaart hij ons voor gek: dat is toch geen vakantie vieren? Maar wij zijn opgetogen dat we toegang krijgen tot zo veel materiaal. Het gebouw is splinternieuw, het personeel kundig, vriendelijk en hulpvaardig en we genieten van alle oude stukken. We weten eigenlijk niet goed waar we moeten beginnen; er is zo veel! Allereerst zoeken we in de Surinaamse almanak, waarvan we helaas van de betreffende jaren alleen 1955 kunnen vinden. Bij de zaken die beschreven worden over het welvaartsfonds, vinden we bij de bedragen die voor de verschillende projecten werden uitgetrokken onder het hoofdstukje "verkeer" ook het woord "kunstwerken" tegen. Dus het was in die tijd een normaal woord voor sluizen! Ik dacht dat pa ze zo noemde omdat hij gewoon trots was op zijn projecten.
Dan maar de oude kranten. In grote dozen worden ze bewaard per jaargang. "de West" wordt momenteel verwerkt of geordend, die is helaas niet beschikbaar. We kiezen voor "de Ware Tijd" van 1961, omdat in dat jaar het Saramacca sluizencomplex af kwam. Eigenlijk is dit onbegonnen werk: al die kranten door te zoeken naar een artikeltje waarin misschien iets verteld wordt over de activiteiten van Openbare werken. Maar we komen veel leuke dingen tegen en verzanden in de ooh's en aah's bij het zien van vertrouwde dingen. (al kan ik me uiteraard van dat jaar zelf niets herinneren). Ik kom bijvoorbeeld heel vaak de KLM tegen. In advertenties, maar ook in artikeltjes. Dat jaar komt de nieuwe DC 8 voor het eerst naar Suriname, vol met belangrijke mensen. Later verongelukt er één bij Lissabon. Weer wat later verongelukt de "Electra 2", een Lockheed bij Cairo.
Maar terug naar de kunstwerken. We vinden artikeltjes over het project over de Saramacca en over de oost-west verbinding richting Moengo. Leuk dat die artikeltjes met de gewone camera goed zijn vast te leggen, ik heb de neiging de gekste dingen te fotograferen. Een lang artikel bijvoorbeeld met de titel: "mogen echtgenoten geheimen voor elkaar hebben". Ik heb het niet helemaal gelezen, maar het gaat over een man die zelfs de dromen van zijn vrouw perse wil weten. Mannen schijnen meer openheid van zaken te willen hebben dan vrouwen, volgens de schrijver...
We gaan weer weg met een hoofd vol historie. Buiten staan we weer in 2012 en raast het verkeer in moderne auto's langs ons heen. We willen naar de Saramacca fietsen, maar ondanks mijn weddenschap voor een biertje dat ik de weg wel weet, rijden we niet de goede richting uit. Mensen verklaren ons voor gek dat we op de warmste uren van de dag zo'n eind willen fietsen, dat doen alleen maar bakra's. Inderdaad zitten op de weinige fietsen alleen maar witte mensen. Als we weer tamelijk dicht bij de Rust en Vredestraat zijn besluiten we dan ook om toch maar verstandig te zijn en een siësta te houden.
Luud gaat later in de middag in haar eentje op pad naar Christa Lievendag, die we nog kennen van vroeger. Ik wil liever even thuis blijven. Ze komt net bij de laatste minuten licht terug, net wanneer ik me begin af te vragen waar het politiebureau is waar ik haar misschien moet ophalen als ze als verdwaald is meegenomen. Maar ze heeft lekker eten meegenomen, dat scheelt haar een standje...