dag 2

Johannesburg, 16 februari
Dag 2
Zondagavond sloten we een wat onrustige dag met geconcentreerde controles van koffers en thuis-voorraden af met een hapje bij ons plaatselijk cafe’tje. Helma was snipverkouden en bleef liever zo goed mogelijk uitzieken, maar de kids hadden zich verheugd op dit afscheidsetentje. Tijdens de maaltijd overhandigden ze ons een foto van hen allen, mt dieren, gemaakt dezelfde middag in de sneeuw. Ze waren geheimzinnig geweest in m’n werkkamertje: kennelijk hadden ze daar zitten printen. We waren helemaal ontroerd. Inmiddels hebben we de foto ook op T-shirt spul uitgeprint. Straks halen we nog 2 witte T-shirts en dan strijken we die erop.
De nacht was onrustig. Toch een vreemd idee, dat het nu echt gaat beginnen! In alle vroegte stonden Bob en Dick klaar met hun fietsen en werden we door Thil met de auto naar het station gebracht. Wouter kwam daar ook al aanfietsen, schooltas op zijn rug om meteen door te kunnen rijden naar school. De trein reed op tijd, ondanks nieuwe sneeuw. Dick en Wouter reden mee tot Amersfoort en Bob, die toch een dag vrij had, ging in functie als koffer-kaffer mee naar Schiphol. Later belde Wouter, toen we allang op Schiphol waren, dat de trein vanuit Amersfoort terug nog steeds niet gekomen was. Nederland is weer ontregeld door vorst aan de treinstellen en een beetje sneeuw. Ze zullen op school vast een verhaal verteld hebben waaruit de docenten opmaken dat ze zwaar in de steek gelaten worden.
Ondanks het verhaal van Tim z’n methode om sneller aan een visum te komen, is hij op Schiphol gewoon één van de vele reizigers en zaten we gewoon met de stoel van degene voor ons min of meer op schoot aan het standaard menu (wat overigens uitstekend was). Onderweg las ik in het nieuwe boek van Bram Vermeulen “help ik ben blank geworden”. Hij was correspondent voor het NRC handelsblad in Johannesburg. Zijn beschrijving over hoe hij zich aanvankelijk het liefst kleurloos en begaan met de “underdog” als jonge verslaggever in de regenboognatie van Zuid Afrika begaf en hoe langer hoe meer beseft dat de scheiding der rassen nog diepgeworteld zit en nooit in een volledige acceptatie en begrip van elkaar lijkt te kunnen komen. Hij beschrijft en licht toe hoe je als blanke toch altijd de allochtoon blijft, al woont je familie hier al 300 jaar en heb je geen ander referentiekader dan de omgeving waar je bent geboren. Regelmatig trekt hij de vergelijking met de Nederlandse maatschappij, waar ook steeds meer de dilemma’s van een multiculturele samenleving boven water komen. Hij doet me een beetje denken aan mensen als Boudewijn de Groot: eerst protesterend tegen het gezag (“meneer de president..”) en later brave huisvader en burgerlijk zoals degenen die hij een aantal jaren geleden verfoeide. Ik heb het boek nog niet uit, maar Helma vertelde dat hij niet meer hier werkt . Hij is kennelijk onherstelbaar blank geworden.
Enfin, wij worden de komende tijd ongetwijfeld een beetje minder blank, gezien de staat van de wegen waar we overheen gaan en het stof (en niet te vergetende olie op de vingers en nagels van Tim). Maar of we meer kunnen bieden dan respect, empathie en nieuwsgierigheid om een klein beetje onwetendheid te verminderen weet ik niet.
Op O Tambo airport was het een goed idee van Helma om zich met een rolstoel op te laten halen. Na de lange zit was de lange afstand naar de douane voor haar moeilijk geweest, maar nu werden ze in vlot tempo meteen ook door een vrije douanepoort heen geloodst. Georges stond al met Arnold te wachten, met het busje van Arnold, waarin we allemaal gemakkelijk pasten. Arnold heeft een poosje geleden in Pilanusberg park een boze olifant tegenover zich gehad. Het gat in zijn bus waar de slagtand door de carrosserie heen ging heeft hij niet laten repareren , als relikwie. Tim heeft het natuurlijk meteen geïnspecteerd en geconcludeerd dat het sinds hij hier de vorige keer geweest is wat meer is gaan roesten, en dat er een fixeerspul op moest.
Het hotel waar Hans en Helma verblijven is op een steenworp afstand van Georges zijn flat, waar wij logeren. Vandaag, dinsdag, is het de regeldag: de mannen zijn samen aan de slag geweest om Joost klaar te maken. De andere Defender, de huurauto waarmee Hans en Helma zullen gaan rijden, komt morgen. Dus morgen nog een regeldag en de laatste inkopen. Georges is met Helma en mij naar Monte Casino geweest, waar ik nog even heb geprobeerd om Botswana Pula’s te krijgen. Maar heel Zuid-Afrika doet moeilijk met vreemd geld. Je kan er moeilijk aan komen. En in Botswana is het lastig om een ATM te vinden waar je genoeg uit kan halen om te kunnen tanken. Dat wordt dus morgen nog eens proberen of anders maar gewoon proberen om er het beste van te maken.
Volgens Georges gaat het steeds verder bergafwaarts met service en beleefdheid naar elkaar in winkels en restaurants. Hij maakt steeds meer mee dat vooral zwarten hun plek midden in gangpaden van de supermarkt nadrukkelijk willen verdedigen. Hoewel het nog 2 maanden te gaan is voor de World cup voetbal hier gespeeld wordt, zijn de prestige projecten als de trein naar de luchthaven niet af. Het lijkt alsof de andere openbare werken moeten wijken voor het verbeteren van de snelwegen in de buurt van het stadion: er verschijnen steeds meer en grotere potholes in de secundaire wegen. Ik ben benieuwd of de kaartverkoop van de spelen op het laatste moment toch nog zal aantrekken; tot nu toe lijkt het er slecht mee gesteld te zijn.
We gaan vanavond waarschijnlijk bij Moyo eten, een geweldig Zulu restaurant. We komen daar erg graag, maar volgens Georges is het “fucked up” nu de bedrijfslijder die hij kende niet meer daar te vinden is en de kleurenvariatie van de gasten aan het afnemen is. We zullen het vanavond zien…
Groeten allemaal,
(kids, we missen jullie. De T-shirts met jullie foto zullen we veel dragen).
Sanne en Tim