de Naukluft Desert

Maandag 1 juni
Ik was gebleven bij maandag de 25 ste, toen het eerste O…bliksem T-shirt werd uitgereikt. De nacht in de rivierbedding was koud, maar intens dichtbij de natuur. Jakhalzen maakten hun jankgeluiden, niet zo heel ver weg van de plaats waar ze hoopten op restjes van ons eten. De discipline is echter strikt: er wordt geen spoor van onze aanwezigheid achtergelaten. Er wordt zelfs van ons verwacht dat we het gebruikte wc papier meenemen in onze eigen afvalzak, ieder in de eigen auto. Je kan natuurlijk ook gebruik maken van het chemisch toiletje dat in een klein tentje is gezet, en wat in de auto van Kosie meegenomen wordt, maar dat ziet er niet aantrekkelijk uit. Ook daarnaast staat een afvalzak voor het gebruikte papier, die apart meegenomen zal worden… Het reisbureau gebruikt de slogan “faces of the Namib”. Wij maken er al gauw “faeces of the Namib” van.
Dinsdag 26 mei. Eigenlijk sta ik wat “unheimlich”op. De rit is zwaar voor onze Joost, en Tim is minder rotsvast in zijn geloof op een goede afloop voor het materiaal. Aan het ontbijt zit iedereen een beetje anders dan de dag ervoor. We hadden gehoord dat het zandrijden vandaag een stuk moeilijker zou worden, en de zorgen waren wel zichtbaar.
Behalve de boeren zijn er ook twee auto’s met Engelssprekende zuidafrikaanders bij. In de ene zitten John en zijn vrouw, die een wildfarm hebben in de Ladysmith. Met een aantal andere boeren beheert hij een flink aantal hectaren waar hij allerlei diersoorten heeft. Olifanten heeft hij niet meer, want die braken altijd door de hekken en vernielden de landerijen van de buren. De verzekeringskosten daartegen waren niet langer op te brengen. Zijn vrouw is behoorlijk aan de maat. Ze heeft haar stoel in de auto wat verder naar achteren en je ziet haar lang niet altijd uitstappen. Verschrikkelijk aardige mensen. Ze hebben een zoon van 16, die niet mee kon omdat hij op kostschool zit. Tot aan de middelbare school hebben ze hem zelf thuis onderwijs gegeven, wat goed gelukt is, want hij kan goed meekomen. De school staat 2,5 uur rijden van hun huis. Zaterdagavond na de sportwedstrijden halen ze hem daar op, en hij moet maandag om 6.30 weer aanmelden. Moe rijdt hem dan. (En dan mopperden mijn kinderen over de fietsafstand van 10 km….)
Hun vrienden zijn Andrew, zijn vrouw en hun 3 dochters, van 11, 13 en 15. Andrew is in Zuid-Afrika een TV persoonlijkheid die programma’s maakt en cursussen geeft in 4x4 rijden. Ook van deze reis maakt hij een programma, en er is ons van tevoren per e-mail gevraagd of we bezwaar hebben tegen onze koppen (en natuurlijk auto’s) op de Zuid-Afrikaanse televisie. Andrew is een echte Brit, hoewel hij een tijd in Australie schijnt te hebben gewoond. We hebben geen van allen een hoge pet op van zijn sociale vaardigheden. Zijn vrouw is erg aardig en de drie dochters zitten ’s avonds bij het kampvuur zoet met een hoofdlamp op hun boeken te lezen. Zij krijgen ook “home school”. Ze dragen papa’s camera voor hem mee en proberen zelf ook met semiprofessionele fototoestellen foto’s van kwaliteit te maken. Ik vermoed dat hun pa er een wedstrijd van gemaakt heeft.
We breken het kamp op en rijden een stuk door de droge rivierbedding met de indrukwekkende acacia’s. Hier zitten veel vogeltjes, terwijl je in de duinen amper iets ziet vliegen. We komen uit de rivierbedding waar de duinen de bedding inkomen en er nauwelijks groen meer is. Daar komen we ineens koeien tegen: ze horen bij de Topnaar stam, die hier al heel lang wonen. Ze behoren tot de Nama stam, de oudste inwoners van Namibie en die behoren weer tot de Khoi Khoi. We zien nauwelijks een mens, maar de enkeling die ik zag ziet er niet zo typisch klein en relatief bleek uit als de San. Ze leven van hun vee, de Nara meloenen die hier in de bedding groeien en van visvangst uit de zee. Het moet een keihard bestaan zijn om in dit intens droge land te kunnen overleven.
Verderop lijdt Kosie ons naar de meest zuidelijke welwitsia’s : planten die wel 1500 jaar worden. Ze zien eruit als een verlepte krop sla. Verspreid over het zand liggen wat lange lederachtige bladeren, waarvan maar een klein deel groen is, de rest is dood. Eigenlijk heeft de plant maar 2 bladeren, maar door de wind zijn ze gescheurd. Een handbreedte van de breedte van de basis van het blad staat voor 500 jaar bestaan van de plant. Ze leven van condens en mist, want er is geen drup water te vinden.
We reden verder over niet al te hoge duinen. Wat later kwamen we bij een vlak stuk waar we mochten kijken naar de stenen die daar op de grond lagen: halfedelstenen en door de wind gepolijste kiezels. Deze woestijn is afgesloten voor mensen vanwege natuurconservatie, maar vooral ook omdat het een belangrijk diamantwingebied was. In het begin van de vorige eeuw kwamen er veel gelukzoekers en claimden allemaal een stukje grond. Er werden erg veel diamanten gevonden. In 1914 stopte de winning vanwege uitputting van de gebieden en het kelderen van de diamantprijs. Natuurlijk hoopte ik hier de reis terug te verdienen met de vondst van wat diamanten. Maar elke andere mooie steen is voor mij ook een belevenis. We mochten echter niets meenemen en gingen al veel te gauw verder. Ik heb wat stenen terug moeten leggen die misschien niet waardevol waren, maar die ik prachtig vond. Ze blijven me in mijn dromen verwijten dat ik ze niet de reis van hun leven heb gegeven naar mijn Nederlandse verzameling…
We reden terug naar het dorpje en gingen een andere richting verder naar het serieuze duinenwerk. In één diepe kom moesten we wel 6 keer de helling proberen te nemen, elke keer terugglijdend en plankgas opnieuw de auto laten brullen totdat hij eindelijk hoog genoeg kwam om het laatste stukje te doen. Ondertussen overlegden de chauffeurs met Kosie over de radio in welke versnelling ze het dit keer moesten proberen ( bij ons meestal in high gear 1 of 2. Pas als we vastzaten gingen we naar Low). Als er iemand op de top aankwam werd er geapplaudisseerd door de anderen, die op een rijtje op de hoogste duin zaten te kijken. De Hollanders waren het langst met deze klus bezig, maar tot ons genoegen had ook Andrew, de specialist die diverse DVD’s produceert (ook op U-Tube te vinden) over zandrijden met een 4x4, veel moeite met de hellingen. Hij was zeer chagrijnig en gaf de nieuwe Mitsubichi Pajero de schuld. Hij had de auto waarschijnlijk meegekregen van Mitsubichi Z-Afrika om te testen. Ik vrees dat hij in zijn documentaire zeer negatief over deze serie zal zijn. Er vielen of braken diverse onderdelen van af en het semi automatische schakelsysteem werkte niet naar wens. In het verleden heeft hij eens een Land Rover discovery meegekregen. Zijn commentaar daarover was zo negatief, dat Land Rover hem nooit meer een test auto meegeeft. Dat vindt hij wel jammer, want de nieuwe discovery lijkt hem beter. Nu zou hij zelfs met ons wel willen ruilen, maar die opmerking kan ook uit ergernis over zijn pajero zijn voortgekomen. Ik geloof niet dat de anderen de Defender Diesel voor vol aanzien.
Tegen vieren kwamen we in een duinpan waar we het kamp zouden opzetten. We vormen automatisch groepjes: de hollanders, de z-afrikaanse boeren en de engelsen. Een van de kleine jongens stond op een gegeven moment te kijken naar een klein slangetje, een side-winder, die zo grappig zijwaarts vooruit komt. Een zandaddertje, best wel giftig. Hij verdween in het zand als een wurm. Vanuit dat plekje kan hij lelijk bijten in de blote tenen van een van de vele blote voeten die langs hem liepen. Iedereen liep daarna plotseling op slippers…
’s Avonds werd het tweede T-shirt uitgereikt aan Hugo, de orthopedisch chirurg, vanwege de rookwolken die uit zijn koppeling waren gekomen. Het was nog net goed gegaan, maar had even zo goed voor een kapotte auto in een zwaar gebied van de route kunnen zorgen.
Woensdag 27 mei. Deze dag reden we alleen maar door het kale zand. Als de zon hoog stond zag je nauwelijks diepte in het terrein omdat je ogen geen bakens vonden om te refereren. Als we een steile richel op moesten leek het of je jezelf hard in een zandhoop ging ingraven. Ik vond het iedere keer weer een verrassing dat de neus weer omhoog kwam en je ineens de lucht zag. Dan stond je bovenop de richel en zag je nog steeds niets anders dan lucht, ook niet aan je wielen. Dat eerste moment dat je moest vertrouwen dat je niet over de kop zou slaan en in een hoek van ongeveer 35 graden(in de praktijk lijkt het 90!) naar beneden zou glijden was iedere keer weer een sensatie. Bij verschillende hellingen veroorzaakte je een zandlawine voor je voorwielen, die een brullend geluid maakte. De anderen voelden de trilling ervan in hun auto’s. Telkens als er een auto overheen was riep de co-piloot in die auto over de radio naar de volgende dat het “clear” was, want je zag bovenop niet hoe de route verder ging. De communicatie onderling over de radio werd steeds meer georganiseerd: we waarschuwden degene die achter ons kwam voor moeilijke stukjes of adviseerden in welke versnelling je ‘m moest nemen.
’s Middags kwamen de duinen in hun prachtige roest-rode kleur tot leven door de schaduwen. We waren inmiddels een stuk zelfverzekerder en vaardiger in het rijden. De keren dat we een helling niet meteen konden nemen namen af. Kennelijk is niet alleen het materiaal de vertragende factor, maar ook hetgeen “tussen de oren”zit van de chauffeurs. Andrew had inmiddels nog meer onderdelen verloren en bleef zijn auto de schuld geven…
De laatste glijdende afdaling bracht ons bij de kampplaats waar ze 2 nachten zouden blijven. Er was provisorisch zelfs een vast rieten wc hokje gebouwd een vorige keer, waarin het chemisch toiletje gezet werd. De verkiezing voor het 3e T-shirt werd gewonnen door Cassie, een van de boeren, omdat hij de koppelingsplaat van iemand anders zijn auto bijna naar de ratsmodé had geholpen. (We hadden gemist hoe hij in andermans auto was beland).
Donderdag 28 mei. Omdat we toch nog een nacht op dezelfde plek zouden blijven, haalden we de zware daktent van onze Joost af. Die veroorzaakt vaak een lastige wiebel in de scherpe bochten, vanwege het hoge zwaartepunt. WP en de anderen haalden de losse canopy van hun auto af en lieten ook zoveel mogelijk vracht achter. Dat scheelde veel. We reden door de duinen naar het strand. Maar voordat we er waren hadden we 2x een lekke band! Gelukkig op vlakke stukken, maar juist die dag hadden we, om gewicht te lozen, onze tweede reserveband op de kampeerplaats laten liggen. De tweede band moest dus gelicht worden, heel vernuftig met behulp van de hi-jack. Gelukkig hadden we nieuwe binnenbanden bij ons. Het probleem bij ons ligt’m vooral in het feit dat we binnenbanden hebben. Doordat je bij zandrijden de banden leeg moet laten lopen tot 0.8 bar (bij ons iets meer) is de kans op het dubbelslaan van de ventiel groot. Dat was dan ook gebeurd. We hebben gelukkig altijd een compressor bij ons, die deze reis veel is gebruikt: ook de banden van de auto van WP stonden iedere morgen plat.
Kosie vertelde over de radio dat jagers kort geleden een nieuwe soort antilope hadden ontdekt. Slechts een paar maanden geleden, dus hij stond nog nergens genoteerd omdat hij nog een Latijnse naam moest krijgen. Zijn kenmerken zijn dat zijn linker voor- en achterpoot langer zijn dan zijn rechter, zijn linker oog groter en ook zijn organen zijn voor de verdeling van het gewicht anders aangelegd. Zodoende kan hij op de steile hellingen meer snelheid ontwikkelen. Hij plant zich alleen wat lastig voort, want als hij zijn vrouwtje mist bij het bestijgen, moet hij de hele duin weer rondlopen om een nieuwe poging te wagen….
Op het strand reden we naar het wrak van de Eduard Bohlen, een schip dat in 1909 verloren raakte toen het bezig was om mijnwerk-benodigdheden af te laden voor de mijnwerkers. Om het wrak, dat voor een groot gedeelte ingegraven lag in het zand, lagen veel botten: de jakhalzen die hier in grote getale langs het strand voorkomen, levend van dode zeerobben en vogels, hebben er hun schuilplaats. Ook jonge, ten dode opgeschreven aalscholvers schuilden in de luwte van het wrak. Er hing een geur van corrosie en wilde dieren feaces. Weer feaces of the Namib…
Verderop was een spookdorp van de mijnwerkers. Geen ondergrondse mijnen, want ze vonden de stenen geloof ik voornamelijk in het zand en de rotsen. De overblijfselen van de houten huisjes waren schamel, maar in sommigen stonden de verroeste borden en mokken nog in de overblijfselen van de keuken. Hoe mensen hier hebben kunnen werken is mij een raadsel. De wind waait het zand stevig om je heen en er is geen enkele beschutting. Ze legden later een pijpleiding aan voor water, niet veel meer dan een dikke tuinslang en een smalspoor om voorraden per treintje aan te voeren. Maar de meeste behoeften moesten via Conception bay per schip gebracht worden. Aan de resten te zien waren de belangrijkste levensbehoeften alcoholische dranken.
Kosie begon, termijl we door de duinen ploeterden, een verhaal over de radio. Het ging over de ondergang van de Eduard Bohlen. Het verhaal gaat dat niet de kapitein, maar een jongen, Peter genaamd, die eigenlijk schilder was en per ongeluk had aangemonsterd, het schip op de kust had gevaren. De kapitein was onder invloed van de drank die hij tevoren vanuit zijn op de zeebodem verstopte voorraden had gehaald. Peter zag zijn kans schoon en nam, na zelf ook wat drank genuttigd te hebben, het roer van de automatische piloot over, en had een fantastisch leuke avond. Totdat…het schip niet meer voor of achteruit ging. Het bleek vastgelopen op het strand. Toen Peter dat ontdekte werd hij nuchter genoeg om te concluderen dat hij beter kon vluchten, voordat de kapitein wakker zou worden . Hij ging er met zijn hond vandoor. Toen de kapitein later wakker werd en bemerkte wat er gebeurd was, pakte hij de ezelwagen, die voor het afladen van de voorraden aan boord was, en ging Peter achterna. (Hier werd in het verhaal nog even benadrukt dat de kapitein toen nog niet wist dat je de banden beter wat kon laten aflopen voor meer grip in het zand). Op dat moment beëindigde Kosie zijn verhaal, met de mededeling dat hij de volgende dag de afloop zou vertellen.
We waren een beetje stil van alle belevenissen, toen we terugkwamen bij het kamp. Daar werd die avond het volgende T-shirt uitgereikt aan Andrew, vanwege het verval van zijn auto en de moeite die hij had om hem te rijden. Hij nam het sportief op. Eigenlijk hebben we hem deze reis leren kennen als een aardiger man dan hij op het eerste gezicht leek.
Vrijdag 29 mei. De laatste dag alweer van dit avontuur. We laadden alles weer in en op de auto’s en vervolgden weer in alle logheid ons pad door de duinen. Het grootste deel van de rit ging over het strand, waar zeerobben kolonies lagen, aalscholvers en wat meeuwen rondvlogen en jakhalzen liepen te patrouilleren. Het was erg winderig en redelijk koud. We hielden de ramen dicht en stapten pas uit als alle truien weer aan waren. Op een plek waar de duinen zo dicht bij de vloedlijn kwamen dat je hier niet kan rijden bij hoog tij, kwamen rotsen tot in de zee. Zelfs Kosie had moeite met de route veilig te maken voor de andere auto’s. Hij stapte uit en schepte zand tussen rotsen waar de gaten te diep waren. Wij reden als eersten achter hem,en namen de hindernis in een keer. Dan is de Landy weer superieur: hij kan met zijn hoge “clearance”onder de wielen gemakkelijk over rotsige bodem manoeuvreren.
Na deze hindernis vervolgde Kosie zijn verhaal:
Peter werd tenslotte ingehaald door de kapitein. In eerste instantie leek die vergevingsgezind te zijn, maar toen Peter per ongeluk op zijn gelukskrab ging staan, tekende hij zijn vonnis: hij werd met een schot tussen zijn ogen vermoord. Ook zijn hond wachtte hetzelfde lot. Diens kogel ging ook dwars door een van de banden van de ezelwagen van de kapitein, waardoor hij later veel problemen had om terug te komen… Kosie had dit verhaal net af, toen hij zijn auto stopte. We stapten uit, en hij liet ons een menselijk schedel, een hondenschedel en een kapotte binnenband zien, stomtoevallig net in onze route….
Helaas kwam aan de rit echt een einde. Walvisbaai kwam in zicht en we verlieten het reservaat. De laatste paar kilometers kwamen we nog 2 landrovers tegen, met mensen die met gidsen voor korte uitstapjes het gebied in gingen. Medereizigers plaagden ons dat je kon zien dat we weer in de bewoonde wereld kwamen, want er reden weer defenders rond…
In Walvisbaai werden we naar een vakantiepark gebracht waar ieder een huisje kreeg MET DOUCHE! Dat was zeer welkom na 6 dagen in stoffige kleren met amper een beetje water over onze gezichten ’s ochtends. Tim had een baard.
’s Avonds werd de reis afgesloten in de Yacht club van walvisbaai met een diner. Tim kreeg het laatste o..bliksem T-shirt aangereikt door Andrew vanwege zijn stuurmanskunsten en zijn vermogen om zelfs een Landrover diesel door dit gebied heen te krijgen…